Virkilega Sirius - patrol... naglar naglar naglar

Árið 1950 ákvað danska stjórnin að koma á fót herdeild sem hefði aðsetur á Norðaustur Grænlandi. Hundasleðaherdeild. Þrátt fyrir að stöðu kalda stríðsins á þessum tíma, var þessari framkvæmd haldið leyndri fyrst um sinn, top secret alveg. Og gekk undir nafninu, eða eins og sagt er: Code name “operation Resolut”. 

 

Leyndinni var aflétt 1953 og fékk herdeildin nafnið “Sirius” og er enn starfandi, eins og kemur fram vegna fréttarinnar hér um klæðnaðinn frá 66°norður. Og enn þann dag í dag er verkefnið það sama, að halda dönskum yfirráðum, og passa uppá hið óbyggða land allt frá Scoresbysundi  á 70. breiddargráðu á austurströndinni, upp lengjuna og yfir norðurströndina og allt að Thule, nyrst á vesturströndinni. Þetta eru fáránlegar vegalengdir við óbyggða strandlengju, og það eru sko alveg ástæður fyrir því að hún er óbyggð. Nánast við enda alheimsins og sjálfur hef ég verið í Scoresbysundinu en ekki farið norðar. og ekkert viss um að mig langi til þess, þannig. Allavega ekki til að búa þar.

  

Sirius heldur einnig úti starfi sem nokkurskonar lögregla í þjóðgarðinum grænlenska, sem er á Norðaustur Grænlandi. Hann er stór. Tæplega milljón ferkílómetrar, svona kannski átta sinnum stærri en Ísland og hefur oft verið miðaður við að vera töluvert stærri en Stóra Bretland og Frakkland til samans. Þetta er stórt svæði fyrir tólf manna lögreglulið, sem þar að auki gætir strandlengjunnar og ferðast um á hundasleðum. Þjóðgarðurinn var þó ekki alveg svona stór í byrjun, en stækkaður töluvert 1988 og þangað fær enginn að fara án leyfis. Og þó hann sé nánast algjörlega ísi lagður, eru dýr og allur gróður þar friðuð. Fínt að vera moskuxi þar, þ.e.a.s. ef það er eitthvert æti....

  

Sirius deildin er algjört einsdæmi í heiminum. Eina hundasleðaherdeildin og starfar í umhverfi sem er hrikalegt, um leið ótrúlega fallegt en einnig gríðarlega erfitt við að eiga. Ekki þarf að taka fram að kuldinn þarna getur orðið yfirgengilegur og færðin út í hött. Stormar og einfaldlega algjör geggjun, enda enga hjálp að fá nema á einhverra mánaða fresti. 

Hérna_má_til_dæmis_sjá_grein um þá í Sirius á netinu en nóg er um upplýsingar þar sosem.... Þessir gæjar eru naglar. Þvílíkir djössins naglar. Þekki einn, Martin í Ittoqqortoormiit, bænum við Scoresbysund. Nyrsta byggða ból austurstrandarinnar þar sem átta hundruð kílómetrar eru í næsta bæ sem er Kulusuk. Og engir eru vegirnir. Styttra á Þingeyri.

Hann er þarna með túristabúðina ásamt konu sinni og já einmitt, fer með ferðalanga í hundasleðaferðir á ísbjarnaslóðir.

  Það eru aldrei meir en tólf menn í deildinni á sama tíma og allir hafa þeir sín verkefni. Enda ekki alveg þannig að danir séu æstir yfirleitt í að sækja um þarna. Vikur og jafnvel mánuði að berjast á hundasleðum í biluðu veðri og svo kallt að AEG frystiskáparnir eru eins og gufubað barasta...

Á þessum árum hafa þeir ferðast, og ekki ferðast þeir þó hratt yfir, um 800.000 km á hundasleðunum sínum, sem er svona tuttugu sinnum í kringum jörðina eða þar um bil.

  

Auðvitað hefur tæknin batnað á fimmtíu árum, komnar einhverja gervihnattagræjur og svona, en þetta hefur þó lítið breyst, tveir sameinast um einn sleða og ellefu hunda og á sleðanum er það sem til þarf að lifa af eitt stykki vetur á norðurpólnum. Jebbs, ekkert gourmet fæði og ekki skipt um brók á hverjum degi sko.

  

Ég á semsagt bók um Sirius, “One Thousand Days with Sirius – The Greenland Sledge Patrol” eftir Peter Schmidt Mikkelsen. Hef ekki lesið hana enn en aðeins gluggað smá, þarna eru myndir og svona og útlistanir á hinum ýmsu hlutum. Þetta hljómar spennandi en ég mun ekki fyrir mitt litla líf rembast við að sækja þarna um, þó það væri svosem gaman að fara í nokkurra vikna ferð yfir ísinn. Með vönum mönnum og nóg af hlýjum fötum, kannski frá 66°norður og fleirum, og haug af mat.

  En eins og ég sagði þá hafa allir sitt hlutverk. The Chief er yfirmaðurinn og heldur utan um ferðina. Hann er algjörlega kapteinninn og stjórnar, en hefur þó nákvæmlega sömu vinnuskyldur og allir aðrir og þarf þessvegna að vera frekar töff týpa. 

 The dog man sér alfarið um hundana. Þó ekki alfarið þar sem þeir sem stjórna hverjum sleða gefa sínum hundum, en hann passar uppá birgðir og skammtar þær, auk þess að sjá um lyfjamál ef hundarnir eru veikir og passa að þeir séu í góðum gír.

Ég veit það sko að það er vissara að hafa þessar skepnur þokkalega ánægðar, því þetta eru engir kjölturakkar. Sofa úti allt árið og líka þarna. Koma aldrei inn í hús, í þessu tilfelli tjald, og þegar það er stormur og 40°frost þá er það bæra að væla eða grafa sig í fönn....

  

The syndicate man er handlagni heimilisfaðirinn í hópnum. Sér um allt viðhald og er með þau tæki og tól sem hægt er að taka með. Og djí... ekki vildi ég vera hann þegar sleðar brotna og þarf að koma upp búðum og slíku. Enda ömurlegur iðnaðarmaður.

  The machine man. Vélvirkinn sem heldur því gangandi sem gengur fyrir olíu. Fyrir ýmsu að sjá þegar skellt er upp stöðvum sem þarf að dveljast í annað slagið. Stundum þarf að hita gallerýið. 

The sparky, sá sem sér um öll rafmagnstæki og passar að samskipti við umheiminn séu möguleg. Radio og senditæki og græjur til að elda mat, svona til dæmis. 

 

The osmosis man. Sér um vatnsbirgðir sumar sem vetur. Passar að allir tankar séu fullir og kann sko alveg að bræða snjó. Það er ekkert smá sem þessir gaurar þurfa að hafa með sér og eins og sagði sameinast tveir um einn sleða og ellefu hunda. Og já, þetta eru sko sterkir hundar. Sennilega um og yfir hálft tonn hver sleði.

  

The provisions man. Sá sem heldur utan um matarbirgðir  og kokkar í liðið. Reynir sitt besta og á það til að reiða fram dýrindis steikur með bearnes og svona, en það er sko til tilbreytingar. Matseðillinn fremur fábreyttur.

 The stop chest man sér um fatnað og þannig varning. Passar sko vel uppá, enda birgðir naumt skammtaðar. Þú færð ekki nýja sokka þó það komi gat. Þú bara stoppar í takk fyrir.Svo er það The nordre man sem er hjálparkokkur og passar upp á hitt og þetta, græjur sem tilheyra eldamennsku og passar að öll smáatriði séu á hreinu í sambandi við hvern sleða.

The boat man hefur ábyrgð á öllum farartækjum, sleðum og svo smábátum sem þarf að hafa með og nota við strendur. 

 Og svo að endingu er það The Fire Master sem passar uppá skotvopn og allt sem því tilheyrir, sem er ekkert lítið því þetta er jú herdeild.

Ekkert svona Marine dæmi, en herdeild samt og við gerum ekkert lítið úr því sem þeir leggja á sig, þessir dúddar, fyrir dönsku krúnuna.

En_hér_er_pínu_lesning fyrir Ingvar_bróðurómynd  sem er byssuóður. og fróður... um byssur en annars rugludallur....   

Danskir hermenn í fatnaði frá 66°Norður á Grænlandi

Athugasemdir

[Guðni Þór Björgvinsson, 1.7.2008 kl. 21:50]

Spennandi lesning þessi bók - hvar kemst maður yfir hana?

[Haffi, 2.7.2008 kl. 01:14]

Flott lesning ;)

[Ingvar Valgeirsson, 2.7.2008 kl. 12:15]

Þeir hljóta að geyma byssurnar á kafi í smurolíu svo þær frjósi ekki. Er ekki eitthvað eins og fjertíu stiga frost á svæðinu?

Skárra kannski að nota bara boga...

[arnar valgeirsson, 2.7.2008 kl. 17:20]

já ingveldur... erfitt djobb að vera fire master á hundasleða.

guðni: veit nú ekki hvar maður finnur þetta annarsstaðar en á netinu. sjálfur keypti ég bókina í scoresbysundi. þekki nokkra sem hafa farið yfir ísinn á sleðum en þeir eru með guide og allt í góðu. en það er samt töff.

þetta er hinsvegar miklu meira en það og í raun ekki svo margir sem vita af sirius patrol. ekki einu sinni danir.